community quarantine essay brainly tagalog

• High contrast
• OUR REPRESENTATIVE
• WORK FOR UNICEF
• NATIONAL AMBASSADORS
• PRESS CENTRE

Search UNICEF

Let’s falalalallow the covid-19 safety protocols, tuloy ang pasko at bagong taon, basta’t tiyaking ligtas ang bawat isa..

Iba man ang simoy ng hangin ngayong Pasko dahil sa pandemya, hindi ibig sabihin nito ay cancelled na ang celebrations kasama ang pamilya at mga kaibigan. Mahalaga sa bawat pamilya, lalo na sa bawat bata, na panatilihing buhay ang diwa ng Pasko sa kabila ng lahat ng naranasan natin dahil sa pandemya. Ngunit mahalaga rin na protektahan natin ang ating mga sarili at mahal sa buhay sa COVID-19.

Mas ligtas at protektado ang lahat kapag ang bawat isa sa atin ay ligtas at protektado rin. Nine months na ang nakalipas nang magsimula ang community quarantines sa Pilipinas. Maaaring nakakadama ka na ng pagod at pag-aalinlangan sa pagsunod sa mga COVID-19 safety & preventive measures, ngunit laging tandaan na ang pagkalimot o paglabag sa mga protocols ay pagbubuwis hindi lamang ng iyong kalusugan at buhay, kundi ng kalusugan at buhay rin ng ibang tao, lalo na ang mga nakakahalubilo mo.

Ang patuloy na kaligtasan at pag-aalala sa isa’t isa ang pinakamagandang regalo ngayong Pasko.

Hindi man tulad ng dati ang ating Pasko ngayon, maaari pa rin tayo magdiwang at magsaya, basta’t tiyakin na alam mo kung paano mapapanatiling ligtas ang iyong pamilya at mga kaibigan:

Magpabakuna para sa COVID-19

Minimizing risks sa mga salo-salo

Basic Do's and Don'ts

Self-check & Self-awareness

Alagaan ang iyong mental health

The COVID-19 vaccine is safe and effective in protecting everyone from getting severe COVID-19 infection which may lead to hospitalization or death.

Register for the COVID-19 vaccine today, show up during your vaccination schedule, and complete your vaccination doses as soon as it becomes available to you.

Alamin kung paano mag-register para sa bakuna laban sa COVID-19.

Minimizing Risks sa mga Salo-Salo

Hindi advisable na mag-host at mag-attend ng mga salo-salo ngayong taon. Mas maigi kung kayo-kayo nalang muna na magkakasama sa bahay ang magsalo at magdiwang, at tawagan nalang muna ang mga kamag-anak at mga kaibigan gamit ang mga video calls, chat, o telepono.

Pero kung hindi maiiwasan na magsalo, paghandaan ito ng maigi para sa kaligtasan ng bawat isa. Tiyakin ang mga sumusunod:

Kung hindi maiiwasan ang pagsasalo, mag ‘Mask Gathering’ para mas ligtas ang kasiyahan.

Ang bawat chikahan, tawanan, kainan, kulitan at kantahan ay maaaring maging sanhi ng hawaan ng virus.

Kaya kapag dadalo sa mga salo-salo, huwag na huwag mag-dalawang isip sa pag-iingat:

• Limitahan ang bilang ng mga bisita depende sa laki o liit ng venue. 
• Manatiling magsuot ng mask at face shield. Tanggalin lamang ito kapag kakain o iinom.
• Palaging dumistansya ng isang metro sa mga tao.
• Parating maghugas ng kamay gamit ang sabon.
• Iwasan ang pag-share ng mga baso, kubyertos, plato at microphones.

Kapag outdoors, safer.

Ang COVID-19 virus ay maaaring manatili sa hangin, lalo na sa mga lugar na hindi dumadaloy o umiikot ang hangin.

Ngayong taon, kung magsasalo-salo, mahalaga na gawing saglit lamang ang pagtitipon, at gawing outdoors o presko, para mas mabawasan ang posibilidad na ma-infect ka ng virus:

• Ilabas sa garden o sa garahe ang pagtitipon at pakiusapan ang mga bisita na manatili sa labas hangga’t maaari.
• Kung walang outdoor venue, piliin ang pinaka-maiging lugar kung saan maluwag, presko at maraming bintana. Maglagay ng mga electric fan sa paligid para mas maikot ang hangin.
• Huwag gumamit ng aircon. Ang aircon ay nagrere-circulate ng hangin.
• Gawing saglit lang din ang pagtitipon para mabawasan ang exposure time sa mga taong hindi mo nakakasama sa bahay.

Basic Do’s and Don’ts

Ang pag-iingat ng bawat isa ay makakatulong sa pagpigil sa COVID-19 sa bansa.

Kumilos ng parang ikaw ang may sakit. Palaging hugasan ang kamay at dumistansya sa iba para hindi ka makahawa. Habang tumataas pa rin ang bilang ng mga positibong kaso, dapat mas maingat tayo ngayong Pasko.

Ugaliing maghugas ng kamay

Ang mga kamay ay kadalasang nakakatransmit ng COVID-19. Ugaliin ang madalas at tamang paghugas ng iyong kamay para maiwasan ang pagkalat ng virus. Ito ang tamang paghugas ng kamay :

• Step 1: Basain ang kamay
• Step 2: Ipahid ang sabon nang maigi
• Step 3: Kuskusin ang bawat bahagi ng mga kamay nang hindi bababa sa 20 seconds. Huwag kalimutan ang likod ng kamay, gilid ng bawat daliri at mga kuko
• Step 4: Banlawan ang kamay sa running water
• Step 5: Patuyuin ang malinis na kamay gamit ang malinis na twalya o tissue paper, o ipagpag ang kamay sa hangin.

Panatiliin ang One-Meter Physical Distancing

Ang one-meter distancing ay mahalaga para maiwasan ang pagkalat ng COVID-19. Hindi sapat na nakasuot ka lamang ng mask at shield, dahil umiikot sa hangin at nananatili sa mga bagay at gamit ang mga droplets at particles ng virus.

Tiyakin ang tamang distansya mo sa ibang tao tuwing:

• Dumadalo o nag-hohost ng salo-salo
• Pumipila sa mga terminals o waiting sheds
• Nagbabiyahe sa tren, bus, jeep, FX, shuttles, etc.
• Namimili sa mga pampublikong pamilihan
• Namamasyal sa mga malls
• Kumakain sa labas ng bahay
• At iba pang mga activities kung saan na-eexpose ka sa mga taong hindi mo nakakasama sa bahay

Ngayong panahon ng pandemya, huwag lamang isipin ang sarili. Isipin din natin ang kapakanan ng nakararami.

Alam mo ba ang lahat ng mga COVID-19 symptoms? Nakakaramdam ka ba ng kahit isa sa mga ito? Maipapaliban mo ba ang mga plano mong makipagkita ngayong Pasko para hindi mapahamak ang iyong mga pamilya, kaibigan at ibang tao na maaari mong makakasalamuha?

Palaging pakiramdaman ang sarili

Huwag magpadala sa maling akala. May mga COVID-19 symptoms na kadalasang napagkakamalan na simpleng flu lamang. Kung nakakaramdam ka ng isa sa mga ito, magself-isolate agad, at huwag magdalawang isip kumonsulta sa doctor:

• Pagkawala ng pang-amoy
• Pagkawala ng panlasa
• Hirap sa paghinga
• Pagsakit ng lalamunan
• Pagsakit ng katawan

Kung ikaw ay bata, senior citizen, o may underlying health condition, mas pinaka-vulnerable sa virus. Stay home na lang muna at iwasang lumabas ng bahay para hindi ma-expose sa mga taong hindi mo nakakasama sa bahay na maaaring nagdadala ng virus.

Kung hindi siguradong virus-free, say ‘No’ muna sa mga get-togethers

Maaaring makaramdam ng COVID-19 symptoms sa loob ng 14 days matapos ma-expose ang isang tao. Bata man o matanda, maaari kang mahawa at makahawa sa loob ng period na ito. Kung na-expose ka sa isang tao na may COVID-19, o kaya’t nakakaramdam ka ng kahit isa sa mga symptoms, huwag mo nang ipahamak pa ang iyong pamilya at mga kaibigan:

• Unawaing maigi ang COVID-19 Incubation Period
• Kung hindi maiiwasang dumalo sa salo-salo o lumabas, maging extra-safe sa iyong mga galaw at least 14 days bago ng get-together para hindi mo sila mapahamak.
• Umiwas munang lumabas para mag-shopping sa mga malls para hindi ma-expose sa virus.
• Kapag nakaramdam ng kahit anong COVID-19 symptom bago ng salo-salo, huwag nang pilitin dumalo. Piliin ang kaligtasan ng iyong sarili at mga mahal sa buhay kesa sa pansariling kaligayahan. Manatili nalang muna sa bahay para magpahinga, o kumonsulta agad sa doctor. Kung kaya ng katawan at kalagayan mo, sumali sa salo-salo sa virtual na paraan gamit ang video calls.

Alagaan ang Mental Health

Ngayong taon, bawat isa sa atin, bata man o matanda, ay nakararanas ng biglaang pagbabago sa buhay na maaaring nakakaapekto sa ating mental health. Mas nakakapanibago ito ngayong Pasko, dahil may mga tradisyon at mga bagay na dapat ipagliban muna para panatilihing ligtas mula sa pandemya ang bawat isa.

Ngayong Pasko, mas kinakailangan nating lahat na makaramdam ng pagmamahal mula sa ating mga sarili at mga mahal sa buhay.

Alagaan ang sarili

Bigyan ng oras ang sarili. Marami kang hinarap na pagsubok ngayong taon. Hindi pa huli para yakapin at alagaan ang iyong sarili:

• Unawain ang mga emosyon na nararamdaman
• Kumain ng mabuti
• Mag-exercise para gumaan ang pakiramdam
• Mag-meditate para ipahinga ang isipan
• Kung nakakaramdam ng depression o anxiety, lumapit sa pamilya at kaibigan

Tumawag sa Philippine Red Cross Psychological First Aid Hotlines 143 o 1158

Mag-text sa VSO Philippines para tawagan ka: Send PSS to 2256600

Mag-send ng message sa Facebook page ng Positive Youth Development Network o United Registered Social Workers para matulungan ka nila.

Kumustahin ang mga kaibigan

Madaling ma-lonely ngayong panahon ng pandemya. Mahirap manatiling masaya o maging ganado sa buhay sa gitna ng mga pagsubok ngayong taon. Kung kaya’t ang simpleng ‘kumusta’ ay maaaring malaking bagay na sa iba.

Hindi man personal na maipadarama ang pagmamalasakit sa mga kaibigan, may ibang paraan para ipaalam na may nag-aalala at nagmamahal sa kanila:

• Magpadala ng mga personal greetings o messages
• Mangamusta at mag-catch up sa chat o sa calls
• Magpadala ng mga regalo gamit ang mga online deliveries

Pag-alaga sa mental health sa panahon ng COVID-19

Pag-aalaga sa mga bata sa panahon ng COVID-19

Have a safe Christmas! from UNICEF Philippines

• COVID-19 Full Coverage
• Cover Stories
• Ulat Filipino
• Special Reports
• Personal Finance
• Other sports
• Pinoy Achievers
• Immigration Guide
• Science and Research
• Technology, Gadgets and Gaming
• Chika Minute
• Showbiz Abroad
• Family and Relationships
• Art and Culture
• Health and Wellness
• Shopping and Fashion
• Hobbies and Activities
• News Hardcore
• Walang Pasok
• Transportation
• Missing Persons
• Community Bulletin Board
• GMA Public Affairs
• State of the Nation
• Unang Balita
• Balitanghali
• News TV Live

Mga dapat malaman tungkol sa "enhanced community quarantine", alamin sa 'Brigada!

March 17, 2020 7:15 pm sa GMA News TV

QUARANTINED!

Dahil sa patuloy na paglala ng problema sa labis na nakahahawang sakit na COVID-19, isinailalim na ang buong Luzon sa enhanced community quarantine. Layon nitong panatilihin lang ang mga mamamayan sa kani-kanilang mga tahanan para maiwasang kumalat ang sakit, kaya naman sinuspinde muna ang lahat ng uri ng pampublikong transportasyon. Daing naman ng mga arawang manggagawang apektado ng problema, gutom ang kanilang aabutin kung mawawalan sila ng suweldo at pipigilan silang makapasok sa trabaho. Nilibot ni Jamie Santos ang ilang lugar na apektado ng ipinatutupad ngayong enhanced community quarantine.

FOF: FACTS YOU NEED TO KNOW ABOUT THE ENHANCED COMMUNITY QUARANTINE

Seryosong banta ang dala ng COVID-19 sa mga Pilipino. Matapos magpositibo sa sakit ang mahigit isandaang Pilipino, kabilang na si Senador Juan Miguel Zubiri, malinaw na walang pinipili ang mabagsik na virus. Ang naisip na solusyon ng gobyerno, isailalim ang buong Luzon sa enhanced community quarantine. Subalit kasunod ng naging pahayag ng Pangulo, maraming mga katanungan ang naglutangan, kabilang na ang kung paano ang magiging galawan ng mga apektadong residente sa loob ng isang buwan. Nilinaw ni Joseph Morong ang mga panuntunang kailangang sundin kaugnay ng Enhanced Community Quarantine sa buong Luzon.

LIKHANG MANIDE

Minsang tinawag na "kabihug" ang ilan sa mga katutubo sa Jose Panganiban, Camarines Norte. Subalit dahil sa pang-aalipustang dinanas nila dahil sa kahulugan daw ng salitang ito na ang ibig sabihin ay "alipin", tinatawag na nila ngayon ang kanilang sarili bilang mga "manide".  Nais nilang makilala sa kanilang mga natatanging likhang kamay, malayo sa pagkaalipin. Sa katunayan, sa pagbisita sa kanila ni Kara David sa kanilang komunidad sa Brgy. Osmeña, ibinida nila ang kanilang mga painting na pawang mga katutubo rin ang may likha. Kasabay ng kanilang bagong tuklas na kakayanan, idine-develop din nila ang kanilang komunidad para magkaroon ng mga atraksyong tiyak daw na babalik-balikan ng mga turista.

Samahan ang premyadong mamamahayag at laking-Brigada Siete na si Kara David sa pagtutok sa mga bagong kwento't bagong karanasan at sa patuloy na pagbabantay sa mga isyu ng bayan kasama ang bagong henerasyon ng mga mamamahayag ngayong Martes, alas-7:15 ng gabi sa iisang Brigada.

An official website of the United States government

The .gov means it’s official. Federal government websites often end in .gov or .mil. Before sharing sensitive information, make sure you’re on a federal government site.

The site is secure. The https:// ensures that you are connecting to the official website and that any information you provide is encrypted and transmitted securely.

• Publications
• Account settings

Preview improvements coming to the PMC website in October 2024. Learn More or Try it out now .

• Advanced Search
• Journal List
• Western Pac Surveill Response J
• v.12(1); Jan-Mar 2021

Early response to COVID-19 in the Philippines

Arianna maever l. amit.

a College of Medicine, University of the Philippines Manila, Manila, Philippines.

b School of Medicine and Public Health, Ateneo de Manila University, Pasig City, Philippines.

Veincent Christian F. Pepito

Manuel m. dayrit.

Low- and middle-income countries (LMICs) with weak health systems are especially vulnerable during the COVID-19 pandemic. In this paper, we describe the challenges and early response of the Philippine Government, focusing on travel restrictions, community interventions, risk communication and testing, from 30 January 2020 when the first case was reported, to 21 March 2020. Our narrative provides a better understanding of the specific limitations of the Philippines and other LMICs, which could serve as basis for future action to improve national strategies for current and future public health outbreaks and emergencies.

The Philippine health system and the threat of public health emergencies

Despite improvements during the past decade, the Philippines continues to face challenges in responding to public health emergencies because of poorly distributed resources and capacity. The Philippines has 10 hospital beds and six physicians per 10 000 people. ( 1 , 2 ) and only about 2335 critical care beds nationwide. ( 3 ) The available resources are concentrated in urban areas, and rural areas have only one physician for populations up to 20 000 people and only one bed for a population of 1000. ( 4 ) Disease surveillance capacity is also unevenly distributed among regions and provinces. The primary care system comprises health centres and community health workers, but these are generally ill-equipped and poorly resourced, with limited surge capacity, as evidenced by lack of laboratory testing capacity, limited equipment and medical supplies, and lack of personal protective equipment for health workers in both primary care units and hospitals. ( 5 ) Local government disaster preparedness plans are designed for natural disasters and not for epidemics.

Inadequate, poorly distributed resources and capacity nationally and subnationally have made it difficult to respond adequately to public health emergencies in the past, as in the case of typhoon Haiyan in 2013. ( 6 ) The typhoon affected 13.3 million people, overwhelming the Government’s capacity to mobilize human and financial resources rapidly to affected areas. ( 7 ) Failure to deliver basic needs and health services resulted in disease outbreaks, including a community outbreak of gastroenteritis. ( 8 ) Access to care has improved in recent years due to an increase in the number of private hospital beds; ( 5 ) however, improvements in private sector facilities mainly benefit people who can afford them, in both urban and rural areas.

In this paper, we describe the challenges and early response of the Philippine Government, focusing on travel restrictions, community interventions, risk communication and testing, from 30 January 2020 when the first case was reported, to 21 March 2020.

Early response to COVID-19

Travel restrictions.

Travel restrictions in the Philippines were imposed as early as 28 January, before the first confirmed case was reported on 30 January ( Fig. 1a ). ( 9 ) After the first few COVID-19 cases and deaths, the Government conducted contact tracing and imposed additional travel restrictions, ( 10 ) with arrivals from restricted countries subject to 14-day quarantine and testing. While travel restrictions in the early phase of the COVID-19 response prevented spread of the disease by potentially infected people, travellers from countries not on the list of restricted countries were not subject to the same screening and quarantine protocols. The restrictions were successful in delaying the spread of the disease only briefly, as the number of confirmed cases increased in the weeks that followed. ( 11 ) Fig. 1b shows all interventions, including travel restrictions undertaken before 6 March, when the Government declared the occurrence of community spread, and after 11 March, when WHO declared COVID-19 a pandemic.

New cases of COVID-19 in the Philippines, 30 January–21 March 2020

[ insert Figure 1a ]

Timeline of key events and developments in the Philippines, 30 January–21 March 2020

[ insert Figure 1b ]

Community interventions

The Government declared “enhanced community quarantine” (ECQ) for Metro Manila between 15 March and 14 April ( Fig. 2a ), which was subsequently extended to the whole island of Luzon ( Fig. 2b ). The quarantine consisted of: strict home quarantine in all households, physical distancing, suspension of classes and introduction of work from home, closure of public transport and non-essential business establishments, prohibition of mass gatherings and non-essential public events, regulation of the provision of food and essential health services, curfews and bans on sale of liquor and a heightened presence of uniformed personnel to enforce the quarantine procedures. ( 12 ) ECQ – an unprecedented move in the country’s history – was modelled on the lockdown in Hubei, China, which was reported to have slowed disease transmission. ( 13 ) Region-wide disease control interventions, such as quarantining of the entire Luzon island, were challenging to implement because of their scale and social and economic impacts, but they were deemed necessary to “flatten the curve” so that health systems were not overwhelmed. ( 14 ) While the lockdown implemented by the Government applied only to the island of Luzon, local governments in other parts of the country followed this example and also locked down. The ECQ gave the country the opportunity to mobilize resources and organize its pandemic response, which was especially important in a country with poorly distributed, scarce resources and capacity.

Provinces placed under enhanced community quarantine (ECQ). (2a) The Government declared ECQ in Metro Manila effective 15 March 2020; (2b) The Government declared ECQ on the entire island of Luzon effective 17 March 2020.

[ insert Figure 2 ]

Risk communication

The Government strengthened and implemented national risk communication plans to provide information on the new disease. The Government conducted daily press briefings, sponsored health-related television and Internet advertisements and circulated infographics on social media. Misinformation and conspiracy theories about COVID-19 were nevertheless a challenge for a population that spends more than 10 hours a day on the Internet. ( 15 , 16 ) These spread quickly and became increasingly difficult to correct. Furthermore, the Government’s messages did not reach all households, despite access to health services and information, resulting in limited knowledge of preventive practices, except for hand-washing. ( 17 )

Testing is key to controlling the pandemic but was done on a small scale in the Philippines. As of 19 March, fewer than 1200 individuals had been tested, ( 11 ) as only the Research Institute for Tropical Medicine located in Metro Manila performed tests and assisted subnational reference laboratories in testing. ( 18 ) No positivity rates for RT–PCR tests were reported until early April 2020. Because of the limited capacity for testing at the start of the pandemic, the Department of Health imposed strict protocols to ration testing resources while ramping up testing capacity. Most tests were conducted for individuals in urban areas, where the incidence was highest. ( 19 )

Conclusions

At the start of the COVID-19 pandemic, the country’s initial response lacked organizational preparedness to counter the public health threat. The Philippines’ disease surveillance system could conduct contact tracing, but this was overwhelmed in the early phases of outbreak response. Similarly, in February, only one laboratory could conduct reverse transcriptase polymerase chain reaction (RT–PCR) testing, so the country could not rapidly deploy extensive laboratory testing for infected cases. In addition, the primary care system of the Philippines did not serve as a primary line of defence, as people went straight to hospitals in urban areas, overwhelming critical care capacity in the early stages of the COVID-19 pandemic.

In response to the early phase of the pandemic, the Government of the Philippines implemented travel restrictions, community quarantine, risk communication and testing; however, the slow ramping up of capacities particularly on testing contributed to unbridled disease transmission. By 15 October, the number of confirmed cases had exponentially grown to 340 000 of which 13.8% were deemed active. ( 11 ) The lack of pandemic preparedness had left the country poorly defended against the new virus and its devastating effects. Investing diligently and consistently in pandemic preparedness, surveillance and testing capacity in particular is a lesson that the Philippines and other LMICs should learn from COVID-19.

Acknowledgements

Conflict of interests.

None reported

Not applicable

• Subscribe Now

[OPINYON] Buhay-quarantine: Sanayan lang ’yan, bhoi!

Already have Rappler+? Sign in to listen to groundbreaking journalism.

This is AI generated summarization, which may have errors. For context, always refer to the full article.

Baka tuluyan nang mawala ang mainit na yakap sa isang kaibigang hindi nakita nang matagal. Hindi na uubra ang umiikot na tagay; unhygienic na rin marahil ang metaphorical na kadaupang-palad at kabungguang-balikat. Mahirap nang manawagan ng pagkakapit-bisig at balikatan dahil, alam mo na, social at physical distancing kahit sa antas ng talinghaga. O malalaos kahit na nga siguro ang makipag-high-five o makipagkamay sa kapwa. Mauuso na across ages ang flying kiss. Mabuti na lang sinagot na ako ng nililigawan ko at nakapag-holding hands pa kami noong ligtas pa at alipin pa ng kilig; mabuti na lang pinakasalan na niya ako (nang walang pagsisisi?) at nagkaroon na ng dalawang anak bago pa ito mangyari. Gayunman, hindi ito garantiya para hindi mangamba.    

Lalo ngang dapat akong mangamba dahil ako ang pinakamalakas ang pangangatawan sa aming bahay, kaya sa akin nakapangalan ang quarantine pass na ginagamit ko tuwing pupunta sa sentro ng bayan dito sa lalawigan ng Quezon. Ito ay sa kabila ng katotohanang dalawa ang maintenance medicine na araw-araw kong iniinom sanhi ng pinabayaang kalusugan noong kabataan ko. Puwera pa ang gamot para sa recurring allergy ko. Hindi pa kasi ako nagsisi noon. Bakit ba kasi laging nasa huli? 

Gaya ng marami sa atin ngayon, hindi rin lumalabas ng bahay ang pamilya ko. Maliban na lamang noong Mahal na Araw, kung kailan naospital at naoperahan ang aking asawa sa labas ng aming bayan. Dati nang mahirap maospital, pero mas mahirap ngayon, lalo’t lumalatay ang salot kahit kanino, kahit saan, lalo sa mga ospital. Idagdag pa ang napakaraming dapat daanang checkpoint, kasama na ang pagpapaliwanag kung bakit kailangan naming lumabas ng bayan at magpa-confine. Nagpagawa ako ng clearance sa ospital – may bayad! – para lamang masundo kami ng isang nagmalasakit na kapitbahay (shoutout sa pamilya Baldovino! Salamat po!) nang ma-clear ng obstetrician-gynecologist para kami makauwi ng aking asawa.

Gusto ko lang linawin, walang kinalaman sa COVID-19 ang naging sakit ng aking esposa. Gayunman, trinato namin ang aming sarili na baka carrier na ng sakit, kaya matapos ang pagkaospital, nag-quarantine kami sa bahay para hindi mahawa ng kung anumang dala naming virus at mikrobyo ang aming mga anak. Nagkaroon ng quarantine area within a quarantine area. Pero kailangan ko ngang lumabas dahil sa akin nakapangalan ang quarantine pass na inisyu ng kapitan ng aming barangay.

Dinadaluyong ako ng alalahanin habang nasa ospital at nagbabantay sa maysakit na maybahay. Iniisip kung sapat ba ang pagkaing naiwan namin sa bahay para sa aking dalawang batang anak at sa senior citizen na biyenan, para sa kung ilang araw. Paano kung may isa sa kanilang hindi naging mabuti ang pakiramdam? Paano na ang gamutan? May ipambabayad pa ba kami kung maoospital? Sa mga sandaling iyon, hiniling ko sa Diyos na sana ibalik na lang ako sa nasakanayan. Bumalik ako sa karaniwang buhay. 

Pero, tanong ko pa rin sa sarili habang nasa ospital, ano ba ang nasakanayan at karaniwang buhay ang babalikan ko?  

S arado ang mga establisimyento dahil sa enhanced community quarantine (ECQ) sa bayan kung saan naroroon ang ospital. Bumibili ako ng makakain at iba pang pangangailangang pang-hygiene sa isang bayaning convenience store, mga isang kilometro ang layo sa ospital. Sa isip ko, gusto ko na lang bumalik sa karaniwang araw. Oo, kahit na naka-ECQ kami sa bahay. Iyon na ang tinatanggap kong babalikang karaniwan. Hindi na ang pre-COVID-19 na karaniwan.

Sa loob ng mahigit isang buwan buhat nang maging kondenado akong hindi muna pumasok sa trabaho, ang itinuturing ko nang pangkaraniwan ay itong naka-schedule ang bawat kilos sa tuwing lalabas para mamili sa bayan. Ito na ang aking nakasanayan. Kaya pag-uwi mula sa ospital noong Pasko ng Pagkabuhay, parang kaygaan-gaan na ang mamili, kaysayang pumila sa palengke. Buo na ang diskarte na noong mga unang araw ng ECQ, parang parusang puwersahang ipinataw.  

Namumuhay akong mag-isa nang matagal na panahon. Kahit pa nang magkapamilya, sa Maynila naman ako nagtatrabaho samantalang narito sa Quezon province ang aking pamilya. Halos sarili ko lang ang aking kargo. 

Kaya nang mag-ECQ, hindi na bago sa akin ang mamalengke. Ang bago lang sa akin ay ang minute difference ng mga produktong pambabaeng dapat kong bilhin para sa aking pamilya. Oo, bawat pagpunta sa bayan ay kasabay ng bagong kaalaman, gaya ng pagkakaiba-iba ng with wings, non-wing, long, maxi, dry, thin, ultra thin, cottony, at overnight na akala ko noon ay pare-pareho lang dahil, di ba, pare-pareho lang ang tatak? Sa sabong panlaba at pambanlaw na kemikal, dapat maging pamilyar ako sa amoy at tatak at flavor. Sa mantika, may galing sa coco at palm. Tumibay din ang paniniwala kong sinungaling ang maraming patalastas na nagsasabing kaya nilang lipulin ang sebo sa plato sa kaunting patak. Mga ganyan. 

Kaya, nakatatawa man, hindi ako gaanong apektado ng mga viral social media posts ng mga mister na nagsesentimyento  o mga mister na kung dati’y kumpiyansa ngayon naman ay binabagabag na ng pagdududa sa pagbili ng produktong papasa sa mapanuring panlasa ng kani-kanilang kapareha. Totoo, masasayang anekdota ang dulot sa atin ng obligasyong lumabas ng bahay sa kabila ng ECQ, lalo na ng mga taong nasanay sa pag-aaruga ng tunay na emperador ng bawat kabahayan. Masasaya paminsan-minsan ang malinaw namang middle-class privilege na makapili pa ng kakainin, maging pihikan o mag-demand sa brand na nakasanayan. Dahil totoo rin namang marami sa ating mga kababayan ang walang ganitong pribilehiyo noon. Lalo pa ngayon.    

Isa pang pribilehiyo ko ngayon ay ang maging bahagi ng isang small-town community effort para maging magaan ang pakikipagkalakalan ng kung ano-anong produkto, ang Lucban Online Tindahan , isang predominantly online gustatory adventure dahil sa samu’t saring iniaalok na tsibog. Dahil bukod sa tanyag na Pahiyas dito sa inari ko nang bayan, sikat din ang Lucban dahil sa masasarap na pagkain. 

Pero bagamat karamihan nga ay pagkain, maaaring makakita ng ilang non-food products. Una kong salang noong isang araw, maghanap ng sapatos dahil naiwan ko sa Maynila ang sapatos kong panlakad at pang-light workout. Mensahe ko: “Looking for training/running shoes. Size 9.5 or 43 (European size). Kahit segunda mano basta hindi gula-gulanit at wala pang radical repairs. Lucban area lang para madali ang transaksyon. PM me the photo and price. Any decent brand will do. Salamat. Kailangan ko lang ng panlakad at pang-light cardio workout.” Wala pang isang oras, may nag-PM na sa akin, iniaalok sa murang halaga ang kaniyang kasukat kong cross-trainer ng isang tanyag na brand ng sapatos na hindi nagamit dahil maliit ang sukat. Mutually beneficial na maging pera ang ibinigay sa kaniyang sapatos na magagamit ko naman sa twice-a-week 3-kilometer walkathon patungo at pabalik mula sa bayan kapag mamamalengke o bibili ng gamot. Tapos ang transaksyon kinabukasan sa meet-up na naganap. Pati ang asawa kong nagpapagaling ay nalilibang ngayon kaoorder ng pagkain sa online forum, na bukod sa mistulang shoppping mall, avenue na rin ng pakikipagkumustahan at tsismisan minsan ng bayan.    

Talk about closed-community ties at inciting robust local economy, hindi nakapagtatakang sa mga darating na araw, hangga’t wala pang nababanaagang linaw kung saan patungo itong ECQ dulot ng virus, at – huwag naman sana! – maubos na ang panggastos dahil sa kawalan ng trabaho, magiging job placement site na rin ang online tindahan. Alam kong marami rin sa iba-ibang bayang umaasa ngayon sa small-scale at mabilisang kalakalan over social media.    

Sa totoo lang, kung aabot sa ganoong sitwasyon, pupuwede uli akong kumayod sa panaderya gaya ng trabaho ko noong ako ay nasa elementarya. O kaya, handa uli akong magpa-interview para sa papasuking bagong trabaho. Ma’am/Sir, hindi po ako maselan, handa po akong muling magsanay at matuto. Dahil hindi dapat ako masanay sa nagiging karaniwan nang pangamba, lalo’t ako ang inaasahan ng aking pamilya.    

Ma’am/Sir, PM is the key. – Rappler.com   

Bukod sa pagtuturo ng creative writing, pop culture, research, at seminar in new media sa Departamento ng Literatura at sa Graduate School ng Unibersidad ng Santo Tomas, research fellow din si Joselito D. delos Reyes, PhD, sa UST Research Center for Culture, Arts and Humanities. Siya ang coordinator ng AB Creative Writing program ng UST.  

Add a comment

Please abide by Rappler's commenting guidelines .

There are no comments yet. Add your comment to start the conversation.

How does this make you feel?

Related Topics

Recommended stories, {{ item.sitename }}, {{ item.title }}.

Checking your Rappler+ subscription...

Upgrade to Rappler+ for exclusive content and unlimited access.

Why is it important to subscribe? Learn more

You are subscribed to Rappler+